CO JEŚĆ, A CZEGO UNIKAĆ W TRAKCIE CHEMIOTERAPII?

Zbilansowane żywienie w trakcie choroby nowotworowej to ważny element wspomagający leczenie onkologiczne!

Podczas terapii możesz doświadczać uciążliwych skutków ubocznych, takich jak:

• braku apetytu
• nudności
• wymioty
• biegunki, zaparcia.

Ich wystąpienie w konsekwencji może doprowadzić do utraty masy ciała. Niedożywienie towarzyszące chorobie nowotworowej może niekorzystnie wpływać na skuteczność leczenia i pogarszać rokowanie!

Dlatego pamiętaj – odpowiednie żywienie w chorobie nowotworowej jest ważne!

Najważniejsze cele zbilansowanego żywienia w trakcie choroby nowotworowej to:

• zapobieganie i leczenie niedożywienia lub wyniszczenia,
• zwiększenie skuteczności leczenia przeciwnowotworowego,
• zmniejszenie skutków ubocznych zastosowanego leczenia: braku apetytu, nudności, wymiotów, biegunek, zaparć, problemów z połykaniem,
• zmniejszenie powikłań po operacji, lepsze gojenie się ran,
• poprawa jakości życia.

Nie ma uniwersalnej diety przy chorobie nowotworowej. Zalecenia żywieniowe muszą być dobierane w sposób indywidualny, bo tylko wtedy będą skuteczne. Wskazówki żywieniowe dla osoby leczącej się z powodu raka piersi, która nie ma dolegliwości z przewodu pokarmowego, będą różniły się diametralnie od zaleceń dla pacjenta po zabiegu usunięcia żołądka.

Przedstawiamy ogólne wskazówki żywieniowe oraz porady w odniesieniu do najczęstszych dolegliwości, które mogą pojawić się podczas chemioterapii.

Na co należy zwrócić uwagę?

1. Właściwe nawadnianie organizmu podczas chemioterapii pomoże zmniejszyć skutki uboczne, głównie nudności. Pij co najmniej 8 szklanek płynów dziennie, może to być np. woda bądź woda smakowa przygotowywana w domu (wciśnij sok z cytryny, dodaj imbir lub odrobinę domowego soku), herbata, lekkie kompoty, soki rozcieńczone wodą.
2. Posiłki należy spożywać w regularnych odstępach czasu, najlepiej 5-6 razy dziennie, ale o małej objętości.
3. Zalecane techniki kulinarne to gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie bez dodatku tłuszczu, duszenie bez uprzedniego obsmażania. Nie spożywaj potraw smażonych i grillowanych.
4. Dieta powinna opierać się na produktach i posiłkach lekkostrawnych.
5. Dieta musi zawierać białko, włącz do menu chude mięso, ryby, jaja, nabiał.
6. Posiłki powinny być urozmaicone, odpowiednio doprawione i atrakcyjnie podane.

Co jeść w zależności od dolegliwości?

Brak apetytu:

• spożywaj małe porcje jedzenia, ale często, nawet 8−10 razy dziennie,
• wybieraj produkty i posiłki łatwostrawne,
• włącz do menu posiłki częściowo rozdrobnione: koktajle, zupy-kremy, musy, galaretki, kisiele, miękkie pulpety, puree z warzyw i owoców,
• kaloryczność podawanych posiłków możesz zwiększyć poprzez dodatek produktów o wysokiej gęstości energetycznej, np. masło, śmietanka, mleko w proszku, miód, żółtko i białko jaja, oleje roślinne, płatki, gęste kasze, zmielone orzechy, mięso.

Uwaga!! Jeżeli chudniesz, a Twój apetyt się pogarsza, zgłoś problem lekarzowi, poproś o konsultację dietetyka. Specjalista może zlecić doustne diety medyczne.

Nudności i wymioty:

• pamiętaj o właściwym przyjmowaniu płynów (min. 8 szklanek płynów dziennie), te o działaniu przeciwwymiotnym to woda mineralna, czarna herbata bez dodatków smakowych, napar z imbiru,
• unikaj produktów spożywczych, które nasilą dolegliwości, m.in. warzywa kapustne i cebulowate, orzechy, nasiona roślin strączkowych, pełnoziarniste produkty zbożowe, posiłki gorące o intensywnym zapachu,
• wybieraj posiłki łatwostrawne, mało pachnące, np. zupy bez dodatku pora i selera, biały ryż i makaron z dodatkiem sera twarogowego, delikatne naleśniki, lekkie twarożki, płatki owsiane błyskawiczne, pieczywo pszenne, ryżowe i kukurydziane, jaja na półmiękko, pieczone owoce, budynie, koktajle, galaretki, kisiele, pulpety rybne.

Biegunka:

• pamiętaj o właściwym nawadnianiu się: czarna herbata, kakao na wodzie, napar z czarnych jagód, woda mineralna, bulion warzywny, kleik z siemienia lnianego,
• unikaj produktów zimnych, surowych, smażonych, ciężkostrawnych, nie pij kawy,
• mleko i pozostały nabiał wybieraj pod postacią produktów bezlaktozowych,
• opieraj dietę na produktach zapierających: biały ryż, mąka ziemniaczana, ziemniaki, marchew, dynia, cukinia, kabaczki, jagody, banany niedojrzałe, jabłka pieczone, sucharki, wafle ryżowe, kaszka kukurydziana, jaja na twardo, galarety,
• po ustąpieniu dolegliwości należy rozszerzać dietę.

Czego nie jeść podczas chemioterapii?

• nie spożywaj grejpfrutów i granatów oraz soków z tych owoców, ponieważ mogą wchodzić w interakcje z lekami,
• wyklucz z diety surowe produkty odzwierzęce, jak tatar, sushi, kremy na surowych jajkach,
• nie jedz majonezu, serów topionych i pleśniowych,
• nie jedz produktów ciężkostrawnych, wzdymających, smażonych oraz żywności typu fast-food.

Czy można przyjmować suplementy i stosować specjalne diety?

Nie należy przyjmować suplementów bez konsultacji z lekarzem prowadzącym.

Wystrzegaj się suplementów medycyny alternatywnej (m.in. wlewy witaminy C, amigdalina, chińskie zioła). Nie stosuj diet „antyrakowych” promowanych w internecie (m.in. dieta Budwig, dieta Gersona, dieta ketogenna). Stosowanie suplementów i diet medycyny alternatywnej grozi powikłaniami i interakcjami lekowymi, co może doprowadzić do przerwania właściwej terapii onkologicznej.

Pamiętaj, że nie ma diet ani suplementów leczących z raka! Dieta i suplementy nie mogą zastępować terapii onkologicznej!